Tworzenie nieprawdziwych faktur VAT może zostać uznane za zbrodnie.
Ustawą z dnia 10 lutego 2017 r. (Dz. U z dn.2017 r. pozycja 244) penalizacją objęto zarówno fałsz materialny faktury, jaki wystawienie faktury nierzetelnej. Zgodnie z treścią art. 106 e. ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, dalej użyto skrótu u.p.t.u., ustawodawca określił obowiązkowe elementy faktury, a to:
- datę wystawienia;
- kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę;
- imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
- numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt. 24 lit. a;
- numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt. 24 lit. b;
- datę dokonania lub zakończenia dostawy towarów lub wykonania usługi lub datę otrzymania zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4, o ile taka data jest określona i różni się od daty wystawienia faktury;
- nazwę (rodzaj) towaru lub usługi;
- miarę i ilość (liczbę) dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
- cenę jednostkową towaru lub usługi bez kwoty podatku (cenę jednostkową netto);
- kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto;
- wartość dostarczonych towarów lub wykonanych usług, objętych transakcją, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto);
- stawkę podatku albo stawkę podatku od wartości dodanej w przypadku korzystania z procedur szczególnych, o których mowa w dziale XII w rozdziałach 6a, 7 i 9;
- sumę wartości sprzedaży netto, z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
- kwotę podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku;
- kwotę należności ogółem;
- w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług, w odniesieniu do których:
- obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lub art. 21 ust. 1, lub
- w przepisach wydanych na podstawie art. 19a ust. 12 określono termin powstania obowiązku podatkowego z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty
- wyrazy "metoda kasowa";
- w przypadku faktur, o których mowa w art. 106d ust. 1 - wyraz "samofakturowanie";
- w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi - wyrazy "odwrotne obciążenie";
- w przypadku faktur, w których kwota należności ogółem przekracza kwotę 15 000 zł lub jej równowartość wyrażoną w walucie obcej, obejmujących dokonaną na rzecz podatnika dostawę towarów lub świadczenie usług, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy - wyrazy "mechanizm podzielonej płatności", przy czym do przeliczania na złote kwot wyrażonych w walucie obcej stosuje się zasady przeliczania kwot stosowane w celu określenia podstawy opodatkowania;
- w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 albo przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 - wskazanie:
- przepisu ustawy albo aktu wydanego na podstawie ustawy, na podstawie którego podatnik stosuje zwolnienie od podatku,
- przepisu dyrektywy 2006/112/WE, który zwalnia od podatku taką dostawę towarów lub takie świadczenie usług, lub
- innej podstawy prawnej wskazującej na to, że dostawa towarów lub świadczenie usług korzysta ze zwolnienia;
- w przypadku, o którym mowa w art. 106c - nazwę i adres organu egzekucyjnego lub imię i nazwisko komornika sądowego oraz jego adres, a w miejscu określonym dla podatnika - imię i nazwisko lub nazwę dłużnika oraz jego adres;
- w przypadku faktur wystawianych w imieniu i na rzecz podatnika przez jego przedstawiciela podatkowego - nazwę lub imię i nazwisko przedstawiciela podatkowego, jego adres oraz numer, za pomocą którego jest on zidentyfikowany na potrzeby podatku;
- w przypadku gdy przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy są nowe środki transportu - datę dopuszczenia nowego środka transportu do użytku oraz:
- przebieg pojazdu - w przypadku pojazdów lądowych, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. a,
- liczbę godzin roboczych używania nowego środka transportu - w przypadku jednostek pływających, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. b, oraz statków powietrznych, o których mowa w art. 2 pkt 10 lit. c;
- w przypadku faktur wystawianych przez drugiego w kolejności podatnika, o którym mowa w art. 135 ust. 1 pkt 4 lit. b i c, w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej (procedurze uproszczonej) - dane określone w art. 136;
- w przypadkach, o których mowa w art. 97 ust. 10 pkt 2 i 3:
- numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, poprzedzony kodem PL,
- numer, za pomocą którego nabywca towaru lub usługi jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej w danym państwie członkowskim, zawierający dwuliterowy kod stosowany na potrzeby podatku od wartości dodanej właściwy dla tego państwa członkowskiego.
Mając na uwadze powyższe, jeżeli faktura nie zawiera jednego z w/w elementów, to wówczas uznać należy, że dokument ten został wydany wadliwie. Natomiast jeżeli faktura VAT dokumentuje niezgodne z prawdą usługi, transakcje, sprzedaż itp., to wówczas taki dokument uznać należy za nierzetelny. Artykuł 277a KK jest typem kwalifikowanym przestępstw z art. 270a § 1 oraz art. 271a § 1 KK. „W art. 277a § 1 okolicznością kwalifikującą jest wartość lub łączna wartość należności wskazanej na fakturze (lub fakturach), która wynosi ponad 10 000 000 zł (por. uwagi do art. 115 § 6 i 7a). Analogicznie do przypadku typów podstawowych dla realizacji ustawowych znamion typu kwalifikowanego nie ma znaczenia to, jaka jest rzeczywista wartość towarów czy usług wskazanych w fakturze, a nawet to, czy istniały one faktycznie, czy też nie, jak również nie ma znaczenia wartość potencjalnego lub rzeczywistego uszczuplenia należności publicznoprawnej na szkodę Skarbu Państwa (Gałązka [w:] Grześkowiak, Wiak, s. 1314). Oczywiście, wskazane okoliczności będą odgrywały istotną rolę przy wymiarze kary sprawcy.” 1
Zbrodnia z art. 277a § 1 KK zagrożona jest karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karą 25 lat pozbawienia wolności. Na marginesie wtrącić należy, że tożsamymi karami zagrożone są m.in. zbrodnie :
- zbrodnie ludobójstwa z art.118 § 2 KK - Kto, w celu określonym w § 1, stwarza dla osób należących do takiej grupy warunki życia grożące jej biologicznym wyniszczeniem, stosuje środki mające służyć do wstrzymania urodzeń w obrębie grupy lub przymusowo odbiera dzieci osobom do niej należącym, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolności;
- zbrodnie przeciwko ludzkości z art.118a § 2 KK - Kto, biorąc udział w masowym zamachu lub choćby w jednym z powtarzających się zamachów skierowanych przeciwko grupie ludności podjętych w celu wykonania lub wsparcia polityki państwa lub organizacji:
- powoduje oddanie osoby w stan niewolnictwa lub utrzymuje ją w tym stanie,
- pozbawia osobę wolności na czas przekraczający 7 dni lub ze szczególnym udręczeniem,
- stosuje tortury lub poddaje osobę okrutnemu lub nieludzkiemu traktowaniu,
- dopuszcza się zgwałcenia albo stosując przemoc, groźbę bezprawną lub podstęp w inny sposób narusza wolność seksualną osoby,
- stosując przemoc lub groźbę bezprawną powoduje zajście przez kobietę w ciążę w zamiarze wpłynięcia na skład etniczny grupy ludności lub dokonania innych poważnych naruszeń prawa międzynarodowego,
- pozbawia osobę wolności i odmawia udzielenia informacji dotyczących tej osoby lub miejsca jej pobytu lub przekazuje nieprawdziwe informacje dotyczące tej osoby lub miejsca jej pobytu, w zamiarze pozbawienia takiej osoby ochrony prawnej przez dłuższy okres,
Jak więc zostało to zaprezentowane, zagrożenie ustawowe z art. 277a § 1 KK jest równe niektórym najpoważniejszym przestępstwom przewidzianym w polskiej ustawie karnej. Powyższy typ czynów ma w swym założeniu uderzyć w członków największych zorganizowanych grup przestępczych, których działania powodują najdotkliwsze straty w majątku Skarbu Państwa. Jednakże ustawodawca wprowadził do art. 277a dobrodziejstwo typu uprzywilejowanego z § 2 tzw. wypadek mniejszej wagi, który zagrożony jest karą pozbawienia wolności do lat 5.